Komunikacja międzyludzka stanowi złożony proces, wynikający z określonych i stałych zasad, a jednocześnie podatny na różnorodne zmiany, płynące ze strony osób komunikujących się i z ich otoczenia [1], [2], [3]. Wszystkie te okoliczności sprawiają, że dany sygnał może zostać odczytany inaczej w zależności od sytuacji, w której się pojawia, a jego znaczenie niejednokrotnie ulega daleko idącym przekształceniom. Komunikacyjne kody są czytelne przede wszystkim w ramach danej kultury i w jej kontekście powinny być rozpatrywane. Wszystkie aspekty kulturowych trybów porozumiewania się są przedmiotem badań antropologii komunikacji. Dyscyplina ta wywodzi się z szerokiego nurtu badań antropologii kulturowej, w której podkreśla się zarówno funkcje przekazu językowego, jak i rolę interakcji niewerbalnych, kształtujących charakter danej relacji i nadających jej odpowiedni status społeczny [4]. W tej perspektywie ukształtowały się koncepcje kinezyki [5], zajmującej się tematyką komunikacji niewerbalnej oraz proksemiki, mówiącej o znaczeniu relacji przestrzennych w komunikowaniu [6] (zob. Kulturowe znaczenia komunikacji niewerbalnej ). Antropologowie zwrócili też uwagę na fakt, że ludzie mówiący różnymi językami inaczej postrzegają i wyrażają świat, co prowadziło do ustalenia koncepcji relatywizmu językowego (zob. Języki komunikacji ).

Rewolucja technologiczna i dynamiczny rozwój nowych mediów otworzyły możliwości bezprecedensowych przekształceń i progresji w obszarze komunikacji. W sieci wybieramy dowolny czas spotkania, możemy tam wykreować swój nowy wizerunek, nadać sobie odmienne imię, pojawiać się w różnych miejscach jednocześnie. Mamy niezwykle szeroki dostęp do informacji z całego świata. Sprawne funkcjonowanie w tych warunkach wymaga ciągłego nabywania nowych kompetencji i umiejętności. Jak słusznie zauważa Sherry Turkle: „Teraz nie zależy nam na zadowoleniu z życia, chcemy czerpać satysfakcję z życia kompozytowego. Przeszliśmy z wielozadaniowości w wielo-życiowość” [7]. Nowe możliwości niosą z sobą nieznane wcześniej wyzwania, jak choćby to, wynikające z używania awatarów, które nie tylko uatrakcyjniają komunikację, lecz także przyczyniają się do kształtowania tożsamości ich użytkowników, a jednocześnie korzystanie z nich może prowadzić do problemów, związanych choćby z doświadczeniem dotkliwej samotności (zob. Ciało awatara w komunikacji ). Te i inne aspekty komunikowania w rzeczywistości wirtualnej, a także związane z nimi dylematy dopiero stają przed nami jako nowa forma rzeczywistości, a zarazem przedmiot badań.

Fundamentalne zmiany kulturowo-cywilizacyjne dotyczą też świata rozciągającego się poza przestrzenią wirtualną. Zagrożenia klimatyczne, wzmożenie ruchów migracyjnych występujących na całym świecie, szerząca się pandemia – wszystkie te okoliczności pogłębiają niepewność, odczuwaną zwłaszcza przez członków pokoleń wchodzących dopiero w dorosłe życie. Bezprecedensowe okoliczności wymagają wypracowania nowych struktur komunikacji – językowej i pozawerbalnej, a także cyfrowej, w której najskuteczniej mogłyby wyrazić się negocjacje, dotyczące koegzystencji ludzi reprezentujących różne stanowiska światopoglądowe. Nawet jeśli ten postulat brzmi utopijne, dążenia w nim wyrażone stają się pewną koniecznością w sytuacji, gdy coraz więcej społeczeństw jest podzielonych na wzajemnie skłócone i nastawione na konfrontację „plemiona”.

W dziedzinie antropologii komunikacji ciągle pojawia się więcej pytań niż odpowiedzi. Rozdział poświęcony tej problematyce stanowi więc pewne podsumowanie dotychczasowych badań w tej dziedzinie, a także zawiera sugestie przyszłych obszarów naukowych eksploracji, które rysują się w tym kontekście.